.

.
Κάθε Δευτέρα στην Athens Voice (κλικ)

Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου 2006

ΜΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗ ΣΕΡΒΙΑ

Βελιγράδι. Η πρωτέυουσα τις Σερβίας απλώνεται στις δύο όχθες του Δούναβη που προσδίδει μια ατμόσφαιρα ρομαντισμού ακόμα και στη Νέα Πόλη την γεμάτη άψυχες πολυκατοικίες της σοσιαλιστικής περιόδου. Μέσα σε λίγα χρόνια το Βελιγράδι έχει μετατραπεί σε Βερολίνο της Κεντρικής Ευρώπης: χαμηλό κόστος ζωής, τόπος συνάντησης φοιτητών και διανοούμενων, προχωρημένη μουσική σκηνή, αντεργκράουντ στέκια. Η μητρόπολη αρχίζει να εξέρχεται από την απομόνωση στην οποία την είχαν βυθίσει ο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και οι σύμμαχοί του. Απέχει πάντως ακόμα η οικοδόμηση μιας πραγματικά δημοκρατικής κοινωνίας που να μπορεί να αναγνωρίσει τα λάθη τα παρελθόντος (πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού αρνείται τη σφαγή στη Σρεμπρενίτσα) και να καταπολεμήσει ουσιαστικά τη διαφθορά.
Στους φρενήρεις ρυθμούς της σερβικής πρωτεύουσας μια ομάδα του πληθυσμού μάχεται εδώ και λίγο καιρό για μια ζωή διαφορετική. Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι γκέι και οι λεσβίες της πόλης υπήρξαν αναπόσπαστο κομμάτι εκείνης της εναλλακτικής σκηνής που τα δύσκολα χρόνια κατήγγειλε τον πόλεμο, τη στρατοκρατική ατμόσφαιρα, τη μισαλλοδοξία και τη διαφθορά. Η Αρκαδία, η πρώτη γκέι οργάνωση δημιουργήθηκε εν μέσω του πολέμου, το 1994. Το 1995 ακολούθησε η Λάβρυς, η πρώτη λεσβιακή ομάδα. Και άλλες οργανώσεις μαζί με τα πρώτα γκέι έντυπα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους. Όπως ήταν αναμενόμενο, η αυξανόμενη ευαισθητοποίηση οδήγησε στην οργάνωση της πρώτης παρέλασης της γκέι περηφάνιας. Όμως στις 30 Ιουνίου 2001, η πρωτοβουλία αυτή είχε δραματική κατάληξη: με την υποστήριξη της Ορθόδοξης Εκκλησίας που έκανε έκκληση να καθαρίσουν οι δρόμοι από τους ομοφυλόφιλους, μία ομάδα 300 χούλιγκαν επιτέθηκαν στους διαδηλωτές, τραυματίζοντας 40 άτομα. Σε μία χώρα που ο στρατός συμμετείχε σε εκστρατείες εθνικής εκκαθάρισης, δεν είναι κάτι που μπορεί να λάβει κανείς αψήφιστα.
Πέντε χρόνια μετά, όλοι συζητούν ακόμα γι’αυτό. Οι γκέι της πόλης βιώνουν μία ατμόσφαιρα απίστευτης παράνοιας. Τα λόγια είναι μετρημένα, οι κινήσεις προσεκτικές, τα χάδια και το φλερτ αδιανόητα. Οι ακτιβιστές πάντως δεν το βάζουν κάτω. Ο Μπόρις Μιλίσεβιτς, 31 ετών, προσπαθεί να ξαναβγάλει το γκέι κίνημα από το γκέτο, παραδέχεται όμως τις μεγάλες δυσκολίες που αντιμετωπίζει. Για πολλούς υπεύθυνη είναι η Ορθόδοξη εκκλησία που μέσω της σεξουαλικότητας προσπαθεί να διατηρήσει τον ασφυκτικό της έλεγχο επί του πληθυσμού. Η Ζόε Γκούντοβιτς, 28 ετών, ρίχνει το φταίξιμο στους ίδιους τους γκέι που αποδέχονται το καθεστώς τρομοκρατίας: «Ακόμα και να χρησιμοποιήσει κανείς τις λέξεις γκέι ή λεσβία είναι παρακινδυνευμένο. Βρήκαμε λοιπόν ένα καινούριο κόλπο. Λέμε ότι είμαστε Queer. Εδώ κανείς δεν καταλαβαίνει τι σημαίνει αυτό και έτσι μπορέσαμε να ξαναβρούμε λίγο την ηρεμία μας».
Παρόλο που ο Μπόρις και η Ζόε δεν κρύβονται, μιλάνε για τη δυσκολία τους να βρουν στηρίγματα και να ζήσουν μια κανονική ζωή. «Δεν υπάρχουν πολλά μέρη που να μπορείς να διασκεδάσεις, να βγεις με το σύντροφό σου ή να φλερτάρεις χωρίς να φοβάσαι ότι θα σε παρενοχλήσουν». Μαζί με άλλες γυναίκες, η Ζόε δημιούργησε την κολλεκτίβα Queer Belgrade. Τις βρίσκουμε σε ένα θέατρο κρυμμένο σε μια γειτονιά του Βελιγραδίου όπου διοργανώνουν για δεύτερη χρονιά το φεστιβάλ τους. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει θεατρικές παραστάσεις και συζητήσεις όπου οι γυναίκες ανταλλάσουν απόψεις για θέματα ταυτότητας φύλου. Είναι ένας τρόπος να αρχίσουν οι γκέι να δηλώνουν ξανά την παρουσία τους χωρίς τυμπανοκρουσίες. Στόχος τους είναι και πάλι η διοργάνωση μιας παρέλασης. Τον Ιούνιο του 2005 με τη λήξη του φεστιβάλ, οι συμμετέχοντες ξεκίνησαν μια αυτοσχέδια διαδήλωση «μόνο και μόνο για να δηλώσουμε ξανά την παρουσία μας», μας λέει η Μάγια, μία από τις διοργανώτριες. «Το σύνθημά μας ήταν ‘Σταματήστε τη βία στους δρόμους’. Δεν χρειάστηκε να πούμε ποιοι είμαστε. ‘Ολα πήγαν μια χαρά, δεν συναντήσαμε κανένα πρόβλημα. Μόνο οι περαστικοί μας κοιτούσαν με απορία». Πολλοί στρέιτ, κυρίως αγόρια με φιλελεύθερες ιδέες ακολουθούν το κίνημα και συμμετέχουν στις πρωτοβουλίες του. ‘Αλλοι έρχονται από μακριά, όπως ο Γιούρε από τη Σλοβενία, καθώς, όπως μας λέει, «αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Σερβία είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον». Συναντήσεις που καταλήγουν σε αυθόρμητα πάρτι με τους παρευρισκόμενους να καταφεύγουν στην παραδοσιακή συνήθεια της ανταλλαγής τσιγάρων, καφέ και αλκοόλ. Η γκέι ζωή στο Βελιγράδι δεν είναι ακόμα από τις πιο ανεπτυγμένες, το νερό όμως μοιάζει να έχει μπει στο αυλάκι.

«Η παράνοιά μας έχει καταντήσει γελοία»

Μπόκα, 26 ετών, φοιτητής: «’Οταν είπα στους γονείς μου ότι είμαι γκέι, αντιμετώπισα τη συνηθισμένη αντίδραση των ανθρώπων στη χώρα μου. Μετά το πρώτο σοκ το συμπέρασμά τους ήταν ‘μα δεν μπορεί να είσαι γκέι’. Ακολούθησε ο γνωστός εκβιασμός ‘Αν συνεχίσεις να είσαι γκέι, να φύγεις από το σπίτι’. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν είναι ότι δεν αποφάσισα να γίνω γκέι, απλά είναι αυτό που είμαι. Κατέληξα να τους παρουσιάσω μια κοπέλα για να σταματήσουν οι καβγάδες. Αλλά δεν είναι παρά μία προσωρινή κατάσταση. Το πρόβλημα είναι ότι εδώ η γκέι ζωή είναι υποτυπώδης. Δεν μπορείς εύκολα να γνωρίσεις κάποιον. Το να παραδεχτεί κανείς ότι είναι γκέι είναι μια ιδέα που προκαλεί τον τρόμο. Η παράνοιά μας έχει καταντήσει γελοία. Τώρα πια, θέλω να εγκαταλείψω τη χώρα. Όχι μόνο εξαιτίας αυτής της κατάστασης, αλλά γιατί αισθάνομαι πάντα παραμερισμένος, διαφορετικός από τους άλλους. Θα ήθελα να μπορώ να ζω τη ζωή μου, τους έρωτές μου ελεύθερα χωρίς να χρειάζεται να κρύβομαι. Εικοσιέξι χρόνια σ’αυτή τη χώρα είναι αρκετά. Δεν μπορώ να μένω άλλο εδώ.»

4 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Poli endaferonta ola afta alla sigxronos ke thlivera. Merikoi lene oti o kathe anthropos patheni afta pou tou aksizoun. Isos ke sti proin Yiouggoslavia an oi anthopoi itan pio dektikoi sto diaforetiko na min tous sinevene aftos frixtos polemos. Telika isos na ime tixeros pou zo stin Ellada. Kali synexia. xxx

gay super hero είπε...

Καταρχάς να σε ευχαριστήσω πολύ για το σχόλιό σου όπως και τους υπόλοιπους επισκέπτες. Λόγος ύπαρξης του μπλογκ είναι ο διάλογος και όχι ο μονόλογος! Τώρα ως προς την ουσία, ας μην μακαρίζουμε τόσο πολύ τους εαυτούς μας. Μην ξεχνάς ότι οι άνθρωποι αυτοί ζούσαν αιώνες μαζί χωρίς προβλήματα. Απλά κάποια στιγμή, όπως και στη ναζιστική Γερμανία, κάποιες μειοψηφίες αποφάσισαν να καλλιεργήσουν μια ατμόσφαιρα μίσους για λόγους πολιτικής εκμετάλλευσης. Σημασία έχει να μην επαναλάβουμε τα λάθη τους, ειδικά τώρα που συμβιώνουμε στην Ελλάδα με χιλιάδες μετανάστες. Μην ξεχνάς ότι η Ελλάδα πέρασε και αυτή από εμφύλιο σχετικά πρόσφατα, ότι έχουμε τα ψηλότερα ποσοστά ξενοφοβίας και ομοφοβίας στην Ευρώπη και ότι ο ρόλος της Εκκλησίας δεν διαφέρει πολύ από αυτά που περιγράφω για τη Σερβία.

Ανώνυμος είπε...

συμφωνω με τον hero. ο ρατσισμος "Φυτρωνει" παντου... ειτε Βελιγραδι ειτε Αθηνα...

το χειροτερο ειναι να ξερεις οτι καποιος μπορει να σε σπασει στο ξυλο [γιατι δεν του αρεσει το δερμα σου, το οτι εισαι gay, κτλ κτλ...] και να μεινει ατιμωρητος.

λενα

Ανώνυμος είπε...

www.arelis.gr
εριεχει ερωτονομικον για τους
ομοφοβικους